Nederlandse Natuurkundige Vereniging

Minister Bussemaker en staatssecretaris Dekker stuurden eind november 2014 de 'Wetenschapsvisie 2025: keuzes voor de toekomst' naar de Tweede Kamer. In de Wetenschapsvisie is veel aandacht voor een nieuwe organisatie van NWO. Jan van Ruitenbeek, voorzitter van de NNV, plaatste een reactie op de site van KNAW. De reactie luidt als volgt:

'Over welk onderzoeksgeld praten we eigenlijk?

In de Wetenschapsvisie 2025 worden weinig getallen genoemd. Toch is het nuttig om er een paar te noemen zodat we weten waar de discussie over gaat.
Vorig jaar heeft NWO een totaal van M€570 aan onderzoeksubsidies verstrekt. In het kader van de Topsectoren zal M€275 hiervan besteed worden aan maatschappelijk en economisch relevante projecten binnen de bekende negen geselecteerde thema’s. Al dit onderzoek voldoet al aan de wens van het kabinet tot onderzoek in nauwe samenwerking met het bedrijfsleven en maatschappelijke partijen. Door de brede keuze van de thema’s is het ook veelal zeer interdisciplinair.

Voor de Vernieuwingsimpuls (VENI, VIDI en VICI subsidies) is een jaarlijks budget van M€150 gereserveerd. De Wetenschapsvisie 2025 spreekt hier niet uitgebreid over, maar roemt het als een instrument om talent aan te trekken en aan Nederland te binden, en voegt hieraan toe de aanbeveling om het programma actiever in te zetten om buitenlands toptalent naar Nederland te trekken. Het stimuleren van jong onderzoektalent is een van de thema’s van de Wetenschapsvisie, en er is dus alle reden om de Vernieuwingsimpuls in stand te houden.

Wat resteert is een bedrag van M€150. De minister roemt het niveau van de Nederlandse wetenschap, en benadrukt op diverse plaatsen in haar Wetenschapsvisie het belang van vrij en ongebonden onderzoek. Dit vrij en ongebonden onderzoek moet dus in elk geval nog uit die resterende M€150 betaald worden. Dat is ongeveer M€10 per universiteit per jaar, ofwel ongeveer 2 of 3% van het universitaire budget. Uit de Wetenschapsvisie mogen we concluderen dat dit bedrag niet zal groeien.

Welke organisatiestructuur voor NWO hoort hier nu bij?
Het beleid rond de Topsectoren wordt niet binnen NWO gemaakt. Delen van de NWO organisatie zijn sterk gebleken bij de implementatie en uitvoering van het Topsectorenbeleid, dus laten we die koesteren.
De Vernieuwingsimpuls is gebaat bij een onderverdeling in disciplines. Een zuivere en objectieve selectie van de beste kandidaten is al een uitdaging binnen één enkele discipline, maar het is ronduit onuitvoerbaar om een eerlijke vergelijking te maken tussen kandidaten van uiteenlopende disciplines. Hier blijft het nodig om beleidskeuzes te maken ten aanzien van het budget per discipline, en het vervolgens aan de disciplines (de Gebieden) zelf over te laten de juiste selectie te maken. We kunnen dus niet zonder een indeling in Gebieden.
Voor het resterende deel, dat we graag zouden willen bewaren voor vrij en ongebonden onderzoek, moet het beleid en de selectie van de beste en meest originele projecten het exclusieve domein zijn van de wetenschap zelf. Hier is inmenging van buitenaf contraproductief en schadelijk.

Kortom, de voorgestelde reorganisatie van NWO naar een centraal geleide organisatie met sterk management en slechts een enkele wetenschapper in de Raad van Bestuur, past niet bij het gekozen beleid.'