Nederlandse Natuurkundige Vereniging

Het februarinummer 2021 van het Nederlands Tijdschrift voor Natuurkunde schenkt grote aandacht aan de verkiezing van de nieuwe voorzitter van de NNV, die in 2022 zal aantreden. Eerst zal de gekozen kandidaat een jaar meedraaien als vicevoorzitter van het bestuur van de NNV. Maak kennis met de 3 kandidaten voor het voorzitterschap en stem op uw favoriet deze maand.

De inhoudsopgave van het februarinummer laat de grote diversiteit aan artikelen meteen zien: veel en voor elk wat wils. Onderzoekers die diep in weefsel kijken, marsmissies, de uitreiking van de diversiteitsprijs 2020, een in memoriam over Nobelprijswinnaar Martinus Veltman, de functionaliteit van nanolenzen, een boekbespreking over Zwarte Gaten, een (gedeeltelijk) overzicht van wat de NNV in 2020 –ondanks de coronacrisis– voor elkaar heeft gebokst, universitair onderwijs op afstand tijdens een pandemie, de nieuwe rubriek ter gelegenheid van het honderdjarig bestaan van de NNV: ‘een eeuw natuurkundevrouwen’ over Lili Bleeker en Marjolein Dijkstra, het tweede deel van ‘Een eeuw fysica’, een interview hoe bijgedragen kan worden aan een inclusievere natuurkundewereld, de maandelijkse praktijkbijdrage in het middelbaar onderwijs van Hans van Bemmel en een verslag van een hbo-student over zijn stage in Zweden. En vergeet u vooral aan het eind niet het NNV-nieuws te lezen! Last, but not least, ook in het februarinummer wordt u attent gemaakt op hoe u door middel van een gedicht over het standaardmodel bij kan dragen aan het feestelijk jaar dat 2021 is. En….op 16 april is het weer zover: FYSICA 2021! Lees er meer over op www.fysica.nl.

Voortaan maandelijks het natuurkundetijdschrift ontvangen? Wordt dan lid van de Nederlandse Natuurkundige Vereniging.

De hele maand februari kunnen NNV-leden hun stem uitbrengen in de voorzittersverkiezing. We verkeren als vereniging in de luxe situatie dat er drie topkandidaten bereid zijn om de voorzittershamer op te pakken: Sylvia Barlag, Christa Hooijer en Petra Rudolf. In het Nederlands Tijdschrift voor Natuurkunde dat eind januari uitkwam zijn interviews met de drie kandidaten verschenen, hierin vertellen ze wat ze de komende tijd voor ogen hebben, zie ook deze pagina op de website. Hierbij de oproep om ook te stemmen, hoe meer leden hun stem uitbrengen, des te beter het is voor de vereniging.

Stemmen kan door als lid in te loggen op de NNV-website. Leden ontvangen per e-mail een uitnodiging om te stemmen. Eenmaal ingelogd zijn de drie interviews ook na te lezen. De winnaar van de verkiezing treedt per 1 april 2021 tijdens de ALV aan als vice-voorzitter, op de ALV in april 2022 neemt zij de voorzittershamer over van Diederik Jekel. Zijn tweede termijn eindigt per die datum, het is niet mogelijk om op te gaan voor een derde voorzitterstermijn.

De Physicaprijs 2021 is toegekend aan professor Daniel Bonn, werkzaam aan de Universiteit van Amsterdam. Hij is een zeer vooraanstaand expert op het gebied van ‘soft matter’, een vakgebied dat een breed veld van materialen omvat die gemakkelijk vervormen, zoals plastic en gels. Hij ontketende een revolutie in het wetenschappelijke gebied dat gaat over systemen die vast noch vloeibaar zijn (complexe vloeistoffen) en ook de interactie tussen vloeistoffen en vaste stoffen heeft zijn warme belangstelling.

Wat zo mooi is aan zijn werk, is dat het heel vaak gaat over materialen die in het dagelijks leven voorkomen. Zo zijn bloed, shampoo en olie voorbeelden van complexe vloeistoffen, die zich wisselend gedragen als vloeistof of als vaste stof. Daniel Bonns baanbrekende werk op het punt van de faseovergang, heeft geleid tot een veel beter begrip van de onderliggende fysica. Bij het transport van complexe vloeistoffen in aders of in industriële pijpleidingen kan instabiliteit optreden die niet voorkomt bij het transport van bijvoorbeeld water, een eenvoudiger vloeistof. Bonn was een van de starters van dit nieuwe onderzoeksveld in de niet-lineaire natuurkunde, inmiddels werken wereldwijd vele groepen op dit terrein.  

Ook interactie tussen vloeistoffen en vaste stoffen is interessant. Wat gebeurt er als er een vloeistof boven op een vast materiaal terecht komt? Ontstaat er een druppel of een film? Dit onderzoeksgebied wordt ‘wetting’ genoemd, Bonn is een pionier op dit vlak.

Fundamenteel onderzoek wordt door Daniel Bonn gecombineerd met toepassingsgerichte innovaties. Zijn fundamentele doorbraken zijn direct van invloed op toepassingen als bloedspetteranalyse bij sporenonderzoek, een milieuvriendelijker wijze van het spuiten van pesticiden en zelfs heeft hij een bijdrage geleverd aan het eeuwenoude mysterie van hoe de Egyptenaren hun piramides bouwden. Zijn paper hierover ging viraal.

Al vroeg in het begin van de coronacrisis, realiseerde Daniel Bonn zich dat zijn kennis van pas zou kunnen komen in onderzoek naar de verspreiding van het coronavirus, met name rond druppels en aerosolen. Hij kwam veel in het nieuws en deed van zich spreken in kranten en op televisie.

Daniel Bonn is betrokken bij vele industriële samenwerkingsverbanden. Daarnaast is hij ook nog een zeer inspirerende en gewaardeerde begeleider van jong talent. Sinds 2000 zijn onder zijn supervisie maar liefst 42 promovendi gepromoveerd.

Jaarlijks wordt de Physicaprijs uitgereikt aan een eminente, in Nederland werkzame natuurkundige. De prijs wordt na consultatie van diverse vertegenwoordigers van de natuurkundegemeenschap in Nederland toegekend door een jury bestaande uit de voorzitter van de Nederlandse Natuurkundige Vereniging, de voorzitter van Stichting Physica en een eerdere Physicaprijswinnaar. Bonn zal de prijs in ontvangst nemen tijdens het online congres FYSICA 2021 dat op vrijdag 16 april plaatsvindt. Hij zal dan ook de bijbehorende Physicalezing uitspreken; gezien zijn status zien we er nu al naar uit.

Het Nederlands Tijdschrift voor Natuurkunde besteedt in de edities van april en mei 2021 aandacht aan het werk van Daniel Bonn.