Nederlandse Natuurkundige Vereniging

FYSICA 2017 gaat in de boeken als een zeer succesvolle editie van FYSICA. Op 7 april waren vele honderden fysici naar De Oosterpoort in Groningen gekomen om deel uit te maken van het evenement. Zij kregen een topprogramma voorgeschoteld met onder meer de Physicalezing door Jo van den Brand over zwaartekrachtgolven, biofysica door Gijs Wuite (die insprong voor de zieke Viola Vogel), een levendige FYSICA-markt, uiteenlopende focussessies, een kunstzinnig avondprogramma en een middagprogramma dat liet zien dat de Groningse wetenschap van hoog niveau is met sprekers als Spinozapremiewinnaar Bart van Wees en Nobelprijswinnaar Ben Feringa. En dat alles in een zeer sfeervolle locatie met goede catering, De Oosterpoort. De NNV dankt een ieder die heeft meegeholpen om FYSICA tot een succes te maken, in het bijzonder de voorzitters Beatriz Noheda en Steven Hoekstra. FYSICA 2018 gaat in Utrecht plaatsvinden, hoogstwaarschijnlijk op vrijdag 13 april 2018, schrijf de datum vast in de agenda!

FYSICA 2017 werd afgesloten met een kunstzinnig avondprogramma dat door natuurkunde is geïnspireerd. Het avond programma, getiteld Quantum Sensitivity, werd verzorgd door Dmitry Gelfand (1974, Rusland) en Evelina Domnitch (1972, Wit-Rusland). Het zijn kunstenaars en onderzoekers die werken aan installaties waarin filosofie en fysische, chemische en computerscience een grote rol spelen. Zij creëren verdiepende kunstinstallaties en voorstellingen die analogieën van exotische fysische fenomenen bevatten.

Het duo heeft samengewerkt met meerdere wetenschappelijke onderzoeksinstituten, zoals het Natuurkundeinstituut van de Universiteit van Goettingen (Duitsland), het Institute of Advanced Sciences and Technologies (Japan) en Ricso Laboratory (Rusland). Evelina Domnitch probeert in haar voorstellingen de grenzen tussen klassieke en quantumfysica te onthullen. Recentelijk waren zij als kunstenaars te gast bij LIGO in de Verenigde Staten van Amerika, het observatorium dat speurt naar zwaartekrachtsgolven. Zij vertelden over hun ervaringen aldaar. Een mooie aanvulling op de Physicalezing die Jo van den Brand eerder op de dag hield over de waarneming van zwaartekrachtsgolven.

Akoestische levitatie van vloeistoffen (sonolevitatie) is een ander thema in het werk van Domnitch en Gelfand. De voorstelling startte met een fraai staaltje sonolevitatie van vloeistoffen, zie foto. 

De algemene ledenvergadering van de NNV heeft op 7 april ingestemd met het voorstel van het bestuur om Ben Feringa te benoemen tot erelid van de Nederlandse Natuurkundige Vereniging. Ben Feringa werd nog diezelfde dag na afloop van zijn lezing op FYSICA 2017 door NNV-voorzitter Jan van Ruitenbeek in het zonnetje gezet. De NNV kent het erelidmaatschap zelden toe, sinds 1921 waren er tot 7 april slechts 14 ereleden benoemd. Ben Feringa is zodoende het 15e erelid. De betekenis van Ben Feringa voor de Nederlandse wetenschap is enorm. Hij speelt een prominente rol in het chemisch wetenschappelijk onderzoek. Voor zijn werk aan moleculaire nanosystemen heeft hij in 2016 de Nobelprijs ontvangen. Zijn chemische interesse is onderdeel van het bredere onderzoeksgebied van nanowetenschappen, en Ben Feringa heeft hierin veel samengewerkt met natuurkundigen en velen van ons geinspireerd. Naast het wetenschappelijk werk is Ben Feringa een effectief en aansprekend pleitbezorger van het belang van fundamenteel onderzoek. Hij weet met zijn groot enthousiasme een breed publiek te boeien en richt zich met overtuigingskracht tot beleidsmakers. In 2016 nam hij met enkele andere prominente onderzoekers het initiatief tot de oprichting van de Raad voor Natuur- en Scheikunde, die de regering van advies dient. Hij is bekend om zijn enthousiasmerende colleges en zijn stimulerende en directe stijl van werken met studenten en promovendi. De NNV kent het erelidmaatschap toe aan Ben Feringa vanwege zijn bijzondere bijdragen aan de wetenschap. Daarnaast onderkent de NNV met dit erelidmaatschap de grote maatschappelijke verdiensten van Ben Feringa, in het bijzonder zijn tomeloze inzet om het belang van de natuurwetenschappen voor een zeer breed publiek bekend te maken.