Nederlandse Natuurkundige Vereniging

Theaterwerkplaats ‘Het Hek’ speelt het theaterstuk ‘GOUDMERELS’

D.d. 30 april 2023, 14.30 uur in de aula van het SCALA-college, Diamantstraat 31, Alphen a/d Rijn.

In zijn boek ‘Goudmerels’ beschrijft Chrétien Schouteten de vlucht uit Nazi-Duitsland in 1938 van Elise (Lise) Meitner (1878-1968), een beroemde Oostenrijkse natuurkundige van Joodse afkomst. Daarbij krijgt zij hulp van de Groningse hoogleraar Natuurkunde, Dirk Coster (1889-1950).

Lise Meitner stond op het punt om, samen met de Duitse chemicus Otto Hahn, kernsplitsing te ontdekken; de basis voor de ontwikkeling van kernenergie, maar ook voor die van de atoombom.

We maken de angstige vlucht van Lise mee, we horen over de Emsland-kampen en we horen over de onwil van Nederland om Joodse vluchtelingen op te nemen.                                                                                      We zien ook de innerlijke strijd van Lise Meitner die haar land wil ontvluchten en toch ook weer niet.

We worden geconfronteerd met de vragen die Dirk Coster zich achteraf stelde, als:                                                                                  “Heb ik genoeg gedaan tegen de Nazi’s?” en                                                                                                                 “Heb ik genoeg gedaan voor mensen die het minder goed getroffen hebben dan ik?”.

We zien Lise Meitner worstelen met het idee dat kernsplijting heeft geleid tot de atoombom, waarmee de mensheid zichzelf kan vernietigen. Door alles heen speelt steeds weer de tegenstelling tussen vrijheid en onvrijheid; óók in deze tijd een actueel onderwerp!

Na haar vlucht ging Lise Meitner werken in Zweden, dat buiten de Tweede Wereldoorlog bleef. Daardoor is de Jodenvervolging gelukkig aan Lise Meitner voorbij gegaan.

Otto Hahn ontving de ‘Nobelprijs voor de Scheikunde -1944’ (uitgereikt in 1945), waarbij de rol van Lise Meitner in het ontdekkingsproces van ‘Kernsplitsing’ door het Nobelcomité werd genegeerd.